De Jan Ligthartschool (1956-62) en Meester van der Gaag

Van 1956 t/m 1962 heb ik mijn lagere schoolonderwijs gehad op de Jan Ligthartschool in Schiedam. Wat herinner ik me hiervan, welke leerlingen hebben indruk op mij gemaakt en welke meesters (m/v) waren belangrijk voor mij en mijn ontwikkeling?

Van de lagere klassen herinner ik mij juffrouw Doesburg. Dat vonden we allemaal een hele aardige juf. We waren er achter gekomen waar ze woonde en gingen haar toen af en toe thuis ophalen voor het begin van de les. In die lagere klassen zat ook een hele brutale jongen, die regelmatig straf kreeg (in de hoek staan en zo). Soms was hij zo vervelend, dat hij uit de klas gestuurd werd. Het "ergste" dat we meemaakten, was dat hij de juf uitschold, hij noemde haar "een sigaar". Erg hè?! Nou, in die tijd was dat wel heel erg brutaal!

Blogger in een van de eerste klassen van de lagere school

De foto van de klas van juf Doesburg. Het is niet zeker of dit ook juf Doesburg is of een vervangster.

In de hogere klassen was Meester van der Gaag de leraar die de meeste indruk maakte. Eigenlijk was hij voor mij de meest interessante leraar van de lagere school. Hij was niet alleen aardig, maar hij was ook bijzonder. Zo had hij een plattegrond getekend van Schiedam, helemaal op schaal, en daarmee leerde hij ons kaartlezen. Dat was het begin voor mijn interesse in kaarten en kaartlezen. Ook had hij in een hoek van het schooltuinencomplex "De Vijfsluizen" een privétuintje met zeer bijzondere planten. Hij had onder andere een hoekje met rotsplantjes en daar was ook met stenen een rots formatie gemaakt. Na schooltijd ging ik regelmatig naar dat tuintje toe en dan kon Meester van der Gaag er heel interessant over vertellen.

In de hogere klassen hadden we ook sporttoernooien. Ik kan me herinneren dat ik meegedaan heb aan een handbaltoernooi en een korfbaltoernooi. In beide toernooien speelden we gemengd. Hieronder een herinnering aan het korfbaltoernooi.

Korfbaltoernooi met mijn klasgenoot Wimmie van der Meer

Het hoogtepunt in de zesde klas was het schoolkamp in Oosterhout, waar alle hoogste klassen van Schiedamse scholen, om beurten, een week naar toe mochten. Een herinnering om niet te vergeten, dat bevestigen alle leerlingen die daar geweest zijn. Je was een midweek van huis, sliep met je klasgenoten op zalen (jongens en meisjes apart), je had corvee, ... nu noem maar op. Verder grensde het terrein aan een oefenterrein voor militairen en de schuttersputjes daar vonden wij jongens heel interessant. Ook gingen we een dag met de bus naar Gent, om die plaats te bekijken. Onder een foto gemaakt na de uitreiking van de prijzen van de sportwedstrijden die tijdens het schoolkamp werden gehouden. Ook de blogger, knielend derde van links, won een prijsje (waarschijnlijk met verspringen).

De prijswinnaars van de wedstrijden die georganiseerd werden op het kamp.
Boven de blogger zijn lagere schoolliefde Jannie.

Natuurlijk werd het verblijf op de lagere school afgesloten met een toneelstukje op de afscheidsavond. Ik had daarin niet een rol waarbij veel gesproken hoefde te worden, ik lag eigenlijk alleen maar een beetje "interessant" te zijn. Dus niet een rol om trots op te zijn. Als "negerkoning" (sorry voor het woord, zo heette dat toen) werd ik met een waaier koelte toe gewuifd, dat is het enige wat ik me daarvan nog herinner. Nou ja, het enige .... Toen het toneelstuk afgelopen was moest de zwarte schmink er weer af, en dat was een langdurig en vervelend karweitje. Dat was ook wat de "ontschminkers" tegen me zeiden: "het is nu even vervelend, maar later is het een leuk verhaal om het te vertellen". Ze hebben het bij het rechte eind gehad, haha.

In de laatste klas van de lagere school was het de vraag welke vervolgopleiding ik wilde gaan doen. Ik had er niet zo'n mening over, voor zover als ik me kan herinneren. Maar zeker mijn vader wilde het hoogst haalbare. Daarom deed ik, met nog acht medeleerlingen, toelatingsexamen voor de hogereburgerschool (HBS). Het was voor mij een indrukwekkend gebeuren in dat statige gebouw, naast het Proveniershuis in het centrum van Schiedam. Ongeveer de helft van de deelnemers uit onze klas slaagde, waaronder ikzelf. Ik weet niet meer óf het met de hakken over de sloot was, maar mijn toenmalige Meester, Brand, voorspelde dat ik de eerste drie jaar best wel mee zou kunnen komen, maar dat het daarna een moeilijke klus zou worden. Hij gaf er als verklaring bij dat ik wel goed kon "onthouden", maar echt de stof "begrijpen" zou lastig worden. Het uiteindelijke resultaat was dat ik als enige van de vier alle klassen in één keer heb doorlopen en volgens mijn herinnering, de andere drie zelfs geen diploma hebben gehaald. Maar Meester Brand had zeker gelijk in het feit dat ik het niet cadeau heb gekregen, ik heb er keihard voor moeten werken.

Een laatste herinnering aan de Jan Ligthardschool kwam een jaar nadat ik de school had verlaten. Een oud-klasgenoot vertelde me dat de echtgenote van onze klassenleraar Meester Brand was overleden. Dat heeft diepe indruk op me gemaakt.