De eerste jaren bij mijn "schoonfamilie" (1967 - 1971)

Zoals ik al in een eerdere post vermeld heb, woonden Diny en ik dicht bij elkaar in de Slachthuisbuurt in Schiedam. Hoe dichtbij laat de onderstaande foto zien. Diny woonde in het voorste blok, rechts onderin op de eerste etage met het ronde raam (rode pijl). Ik woonde in het blok daar achter, mijn slaapkamer is aangegeven met de groene pijl.

Detail foto van de Slachthuisbuurt

Diny kwam uit een groot gezin dat elf kinderen telde. De ouds-geborene, die ook Diny heette, is door een zware handicap maar negen jaar geworden. Het gezin waar Diny deel van uit maakte was in 1965 vanuit de Groenelaan in Schiedam-Zuid (de Gorzen) in de Slachthuislaan komen wonen. Van de elf kinderen waren de meesten meisjes. De oudste drie meisjes waren op het moment dat ik Diny leerde kennen al getrouwd en zelfstandig gaan wonen. Dus ik maakte kennis met het gezin, wat later mijn toekomstige schoonfamilie bleek te zijn, toen er nog acht kinderen thuis woonden met leeftijden tussen de elf en twintig jaar.

Het gezin, met aanhang, een jaar voordat ik het gezin leerde kennen (~1965)
Diny staat "centraal" in het midden

Dat was best een hele andere gezinsgrootte en -samenstelling dan ik thuis gewend was, ofwel het was best een "cultuurschok" voor mij. Heel veel dingen waren of gingen anders dan in het gezin van totaal vier personen waartoe ik behoorde. Het had natuurlijk voor- en nadelen om tot zo'n groot gezin te behoren. Er was altijd wel "gezelligheid", het was natuurlijk altijd "druk", maar er was altijd wel iets te beleven. Persoonlijke aandacht was er uiteraard minder en een "privé plekje" was moeilijk te vinden. Zo had ik thuis een eigen kamer, iets wat natuurlijk niet kon in een huis met drie slaapkamers (afgezien van de ouderslaapkamer) en nog acht thuiswonende kinderen. Diny deelde een kamer met zus T., die qua leeftijd direct onder haar kwam, een meisjestweeling deelde een kamer en de derde kamer was er voor de vier jongens die in een stapelbed en in een tweepersoonsbed sliepen. Niet ideaal natuurlijk, maar het paste zo precies ...

Vooral het eten bij mijn schoonfamilie was een bijzondere belevenis. Toen wij verkering kregen ging ik meestal om de andere zondag eten bij mijn schoonfamilie. Niet iedereen was altijd aanwezig, omdat de andere stelletjes die verkering hadden ook niet iedere zondag "thuis" aten. Maar wanneer ik nu zo tel zaten we toch met zo'n mannetje of twaalf aan tafel. De orde aan tafel werd "bewaakt" door mijn schoonmoeder en daarvoor had ze als hulpmiddel een mattenklopper. Niet dat ze die gebruikte om mee te slaan, het verlengde haar arm om iemand aan te kunnen tikken wanneer dat nodig was. Thuis kon ik min of meer zelf bepalen wat ik at, hier moest ik eten wat de pot schafte .... of ik had niks. Nou lustte ik bijna alles ... behalve vis. Wanneer er peentjes met vis gegeten werd, was dat echt een probleem voor mij. Hoewel ik de vis dan niet op mijn bord kreeg, "at" ik die wel mee via de indringende geur die dit "voedsel" verspreidde. Dus was het voor mij echt geen pretje wanneer er op zondag vis gegeten werd. We loste dat op door, wanneer er vis gegeten werd, dan maar een keer over te slaan. Iets anders wat ik niet zo smakelijk vond, was dat je het toetje, meestal pap, op het bord kreeg waarvan je ook je hoofdmaaltijd gegeten had. In het begin vond ik dat afschuwelijk. Maar het was een stuk minder erg wanneer je je bord heel erg goed leeg at. Zo doende leerde ik me aan te passen aan de andere gewoonten in het huis van mijn schoonfamilie.

Ik noemde net mijn schoonmoeder. Ik heb ze leren kennen als een schat van een vrouw. Het was ook de spil van het gezin, om haar draaide echt alles. Ik had ook leuke discussies met haar. Schoonmama: "ik snap niet dat jij geen vis lust, het is toch zo lekker". Ik: "nee Ma, vis is niet lekker, u vindt het lekker". En dan keek ze me aan met een blik van "en toch mag ik je wel". Nou, dat was zeker wederzijds. Door mijn schoonmoeder kreeg ik een hekel aan zgn. "schoonmoedermoppen", ik hoef vast niet uit te leggen waarom. Minder getroffen had ik het met mijn schoonvader. Maar laat ik eerst iets positiefs over hem zeggen. Het was een hele sportieve man, hij deed onder andere aan boksen en hij heeft gevoetbald. Hij vond ook dat zijn kinderen aan sport moesten doen, dus de "meisjes" gingen naar gymnastiek en de "jongens" naar voetbal. De meeste kinderen waren ook sportief aangelegd. Dat is het positieve, dat hij zijn kinderen een sportieve opvoeding wilde geven. Maar verder had hij, voor zover ik gemerkt heb, weinig tot geen interesse in, noch aandacht voor, zijn kinderen. Ook kon hij niet goed tegen zijn "lievelingsdrank". Hij veranderde de spelregels tijdens het kaarten. Bij het klaverjassen, een spel dat ik niet beheerste, maar waar ik wel bij gevraagd werd mee te spelen, kaartte hij tot vervelens toe "na": "je had met die kaart uit moeten komen", of "je hebt verzaakt". Tja, wanneer je gezegd hebt dat je het niet zo goed kan ..... Dus ik had het gauw gezien; wanneer mijn schoonvader mee deed met kaarten, had ik even geen zin ... Hij had ook altijd sterke verhalen, dat hij zo goed was met voetballen en dat hij dan "die en die" over de zijlijn werkte met een uitgemeten sliding .... Ja, "gemeenspelen" daar leek hij wel goed in te zijn. Maar het ergste vond ik wanneer hij zijn eigen vrouw "te kijk" wilde zetten met een lullige opmerking. De foto hieronder zou er een voorbeeld van kunnen zijn, waarbij Ma Pa een boze blik toewerp en Pa dan, wellicht door de spanning van het moment, zijn tongetje uitsteekt. Maar meestal reageerde mijn schoonmoeder er gewoon niet op. Ik kan me welgeteld één keer herinneren dat mijn schoonvader wél opkwam/belangstelling had voor één van de kinderen; daar kom ik in een latere post op terug.

Mijn schoonouders tijdens een etentje ter gelegenheid van hun 40-jarige huwelijk (1975)

Met wie van de thuiswonende kinderen gingen we in die tijd het meeste om? Ik kan me dat eigenlijk niet zo goed meer herinneren. In denk dus dat we in die tijd geen voorkeur hadden. We waren vaker bij mij thuis en in een druk gezin, waar je niet zo vaak was, werd de aandacht verdeeld over degenen die er op dat moment waren. Ik heb wel speciale herinneringen aan individuele broers/zussen van Diny in onze verkeringstijd.

Van zus W. herinnerde ik me dat ze hard werkte in een supermarkt en dat ze erg veel tijd stak in gymnastiek, individueel en als leidinggevende van een groepje kinderen. Op zaterdagavond was het altijd gezellig wanneer zij dan thuis kwam van werken en voor zichzelf eten van de frietboer meegebracht had. Dat eind van de week leek voor haar het moment om te ontspannen en dan hadden we leuke gesprekken. Zus T. had verkering met K. Zwager K. zat in militaire dienst en diende in Duisland en daar kon hij in de "NAVO-winkel" spullen kopen, die hier minder makkelijk te krijgen waren of een stuk duurder waren. Hij wist dat ik een fan van The Beatles was en bracht als cadeau voor mij de LP Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band mee. Nou, blijer kon je me in die tijd niet maken en ik ben hem er nog steeds dankbaar voor. Van broer W. heb ik tweedehands mijn eerste Puch gekocht. Hij was ook erg handig in het onderhoud van brommers en hij hielp mij in het begin daarmee, ook wanneer ik problemen had met de brommer.  Door W. durfde ik ook later zelf aan mijn brommer te sleutelen. Met broer L., hij was pas veertien, had ik een andere klik. Hij had een treinbaan en dat had ik op jongere leeftijd ook gehad. In deze periode had ik verder niet zoveel contact met hem. Maar enkele jaren later, en dus ouder, hadden we met hem en zijn latere vriendin/vrouw het meeste contact; en nog steeds.

In zijn gedeelde kamer fotografeerde ik de treinbaan van broer L.

In deze eerste vier jaar van onze verkering, naar aanloop van ons eigen trouwen, waren er heel wat belangrijke familiegebeurtenissen. Er waren al drie zussen getrouwd en daar kwamen in de vier jaar van deze post nog drie huwelijken bij. Eén van die trouwerijen moest vanwege een sterfgeval een maand uitgesteld worden. Op die dramatisch familiegebeurtenis kom ik straks terug. Er was ook een ander sterfgeval. De laatste van de grootouders van Diny, de oma van vaders kant waarnaar Diny vernoemd is, stierf in april 1968 op 85-jarige leeftijd in het verzorgingshuis waar ze woonde: Spaland. Ik was net in de familie en heb haar alleen maar op haar sterfbed gezien, toen ze al niet mee aanspreekbaar was. Ze was oud en versleten en geen schim meer van die robuuste, zelfverzekerde vrouw die ik kende van de familiefoto's. Dus ik heb geen andere persoonlijke herinneringen aan haar dan alleen de eerste keer dat ik haar zag, wat tevens de laatste keer bleek te zijn.

Maar er waren ook geboortes. Voordat ik bij mijn schoonfamilie over de vloer kwam, waren er al twee nichtjes geboren en in de periode van deze post kwamen er nog eens vier bij. Neefje M. werd op een bijzondere dag geboren, tegelijk met een "koninklijk prinsje". De datum waarop nichtje M. werd geboren was ook bijzonder en haar vader vertelde dan ook dat het voor hem niet moeilijk zou zijn om die datum te onthouden: 07-07-70. Zo zie je maar "never a dull moment" in een groot gezin.

Op het bordes bij het trouwen van een van de zussen van Diny (1971).
Diny tweede van rechts en ik had inmiddels een baard aangemeten ...

Maar er was ook een dramatisch gebeurtenis tijdens de eerste vier jaar bij mijn schoonfamilie. In het najaar van 1968 overleed, na een kortstondige ziekte, de lievelingszus van Diny: Sjaan. Jammer genoeg heb ik haar niet zo goed leren kennen. Sjaan was al twee jaar getrouwd en zelfstandig gaan wonen, toen ik bij mijn schoonfamilie over de vloer kwam. Ik ben een keer "gewoon" bij haar thuis op visite geweest om kennis te maken met het gezin. En ik ben een keer, december 1967, op haar verjaardag geweest. Achteraf gezien was dat haar laatste verjaardag. En op zo'n verjaardag met een huis vol visite spreek je elkaar niet zo veel. Sjaan had al een dochtertje waarover ik al eerder over bericht had. Het is het verhaal dat Diny zei dat ze voor het eerst tante was geworden link. Op het moment dat Sjaan ziek werd, was ze in verwachting van haar tweede kindje. In het begin leken haar klachten niet ernstig, maar al gauw moest ze voor onderzoek opgenomen worden in het Dijkzichtziekenhuis in Rotterdam. We zijn toen met een paar broers/zussen op een avond op visite geweest in het ziekenhuis. Het leek een "normaal" ziekenhuis bezoek en herinner me nog goed dat we na het bezoek nog buiten naar haar gezwaaid hebben. Dat is de laatste keer dat we haar gezien hebben. Een paar dagen later overleed ze in het ziekenhuis. na haar te vroeg geboren kindje (levenloos) nog gebaard te hebben. Ze leed aan acute leukemie ...

Naar mijn idee een van de leukste foto's van Sjaan

Het is een inktzwarte bladzijde in de geschiedenis van mijn schoonfamilie, een zwartere bladzijde is er gewoon niet. De hele familie was uit het veld geslagen. Een ontroostbare echtgenoot, die dacht gezinsuitbreiding te krijgen en zijn vrouw ten grave moest dragen. En een dochtertje dat haar moeder verloor. Onnodig te zeggen hoe groot de indruk van deze gebeurtenis was op Diny en mij. Maar het leven moest verder, alleen hoe?!

Het eerste half jaar werd Sjaan's dochtertje D. opgevangen bij mijn schoonouders in de Slachthuislaan. Daar woonde op dat moment nog zeven (bijna) volwassen kinderen.  Zo kreeg D. tegelijkertijd aardig wat tantes en ooms om zich heen, die zich om haar bekommerden. Lief en leuk, maar dat was geen ideale situatie om als kind op te groeien met zoveel "opvoeders" om zich heen. Daarom vertrok D. in de zomer van 1969, bij de aanvang van een nieuw schooljaar, naar het oosten van het land om bij het gezin van een broer van vaderskant te gaan wonen. Ze werd daar vaak door de Schiedamse familie opgezocht, ook door Diny en mij, maar ze kwam ook regelmatig naar Schiedam. In die periode werd ze vaak gefotografeerd, waarvan hieronder een paar foto's uit een serie gemaakt door Diny en mij, toen we haar mee uit wandelen namen naar ons geliefde plekje aan de Poldervaart (voorjaar 1970).

Nog later zou D. een grote rol gaan spelen in het gezin dat Diny en ik gingen stichten. Op het hoe en waarom kom ik in een latere post uitgebreid op terug.